Bỏ ra hàng trăm triệu, nhóm người trẻ miệt mài 'trồng rừng' dưới đáy biển Cô Tô

Sinh ra và lớn lên tại vùng đảo Thanh Lân, đặc khu Cô Tô, tỉnh Quảng Ninh, anh Phạm Văn Đức (33 tuổi) có năng khiếu bơi, lặn từ bé. Nhiều lần cùng bố mẹ ra biển đánh bắt cá, được tận mắt chứng kiến những rạn san hô tuyệt đẹp, kỳ ảo như mê cung khiến anh Đức say đắm.

Theo thời gian, nhiều điểm lặn ngắm san hô từng rực rỡ nay đã bị tàn phá, biến mất. Bên cạnh tác động của biến đổi khí hậu khiến san hô bị tẩy trắng và chết dần, hoạt động khai thác tận diệt của con người cũng góp phần làm tổn hại nghiêm trọng hệ sinh thái này.

Ngư dân sử dụng mìn, kích điện hay chã cào để đánh bắt cá, vô tình phá hủy cả những rạn san hô lớn nhỏ dưới đáy biển.

“Thấy san hô ở Cô Tô ngày càng ít, tôi nghĩ, nếu cứ để vậy thì con cháu sau này sẽ chẳng còn biết vùng biển quê hương từng đẹp đến thế nào. Từ đó, ý tưởng hồi sinh san hô như trồng rừng bắt đầu nhen nhóm", anh Đức chia sẻ.

Năm 2023, anh cùng các cộng sự có kinh nghiệm lặn biển bắt đầu khảo sát, đánh giá thực trạng và ghi nhận tại khu vực Cô Tô hiện có khoảng 43 loài san hô sinh sống.

Tuy nhiên, loài san hô sừng hươu gần như tuyệt chủng tại đây - dù lặn khắp nơi dưới đáy biển, họ chỉ tìm thấy một đến hai cụm nhỏ cao chừng 15cm.

Quyết định hồi sinh loài san hô này, anh Đức cùng đội nhóm gồm 10 người đã cất công vào Nha Trang, Phú Quốc để tìm hiểu cách nhân giống, trồng san hô sừng hươu và được chỉ bảo kinh nghiệm.

Từ năm 2023 đến nay, mỗi năm anh Đức cùng cộng sự bỏ ra khoảng 200 triệu đồng để phục vụ công việc hồi sinh loài san hô này. Nhóm của anh Đức chọn khu vực hòn Sim gần đảo Thanh Lân để đặt giá cấy mẫu san hô.

Những mẫu san hô sừng hươu sau khi lấy về được cố định vào giá đỡ làm bằng khung sắt. Mọi công đoạn đều được thực hiện ngay dưới đáy biển, độ sâu khoảng 10m.

"Khó khăn nhất là việc đi lấy mẫu san hô và trông coi bảo vệ, đồng thời phải xem loài san hô này sống ở vùng nước như thế nào, có độ chảy, độ sâu ra sao và nước có ô nhiễm không", anh Đức cho hay.

Hiện tại, anh Đức cùng các cộng sự đã cấy thành công san hô sừng hươu trên diện tích khoảng 500m2 dưới đáy biển, các cụm san hô đang sinh trưởng tốt. Thời gian tới, nhóm dự định mở rộng quy mô khi đã khắc phục được khó khăn trong khâu lấy mẫu và mọi người đều thuần thục hơn với công việc.

Vào mùa hè, anh Đức cùng đồng đội lặn xuống biển kiểm tra, theo dõi sự phát triển của san hô mỗi ngày. Khi thời tiết chuyển lạnh, tần suất được giảm xuống còn khoảng một lần mỗi tuần.

"Lúc mới trồng mẫu xong, ngày đêm trong đầu tôi đều nghĩ không biết san hô có sống và phát triển được không, có tạo thành rạn san hô về sau như mong ước không.

Hiện tại mọi chuyện đã đi theo chiều hướng tích cực, diện tích chắc chắn sẽ được nâng lên. Chúng tôi cũng tìm hiểu nhân giống thêm nhiều loại san hô đẹp khác để vùng biển quê hương thêm phong phú", anh Đức tâm sự.

Trao đổi với PV VietNamNet, ông Nguyễn Hải Linh, Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội, đặc khu Cô Tô cho biết, sau khi ý tưởng của anh Đức được tiếp nhận, phía địa phương đã kết nối với một số đơn vị tại Nha Trang để hỗ trợ đội ngũ trong việc nhân giống san hô sao cho hiệu quả.

Ngoài ra địa phương cũng hỗ trợ thông tin, tuyên truyền để nhiều người biết đến mô hình này, đồng thời định hướng đội ngũ của anh Đức phát triển các tuor du lịch gắn với bảo vệ môi trường.

"Du khách khi đến với đội ngũ của Đức sẽ được lặn ngắm san hô, tham gia vớt rác thải nếu có và được tìm hiểu thêm về việc trồng, nhân giống san hô hiện tại. Đây cũng là một sản phẩm du lịch mới của địa phương giúp vừa phát triển kinh tế vừa tạo môi trường xanh, sạch, đẹp", ông Linh cho biết.

Ảnh, video: nhân vật cung cấp