Forbes nói 'Việt Nam hưởng lợi chính thời ông Trump': Sau dự án của Elon Musk, tiếp theo là ai?

Đây là đánh giá của các chuyên gia trên Forbes sau những tín hiệu chính sách thuế nhập khẩu của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump.

Theo Forbes, trong nhiều thập kỷ, Việt Nam đã mở cửa cho các công ty lớn như Apple, Samsung và Intel. Và bây giờ, Việt Nam đang chuẩn bị cho những cơ hội làm ăn lớn hơn bao giờ hết.

Mục tiêu đánh thuế đầu tiên: Trung Quốc, Mexico, Canada

Trong tuyên bố mới nhất trên mạng xã hội do chính mình lập nên (Truth Social) vừa được đưa ra hôm 25/11, ông Donald Trump cho biết sẽ áp mức thuế mới với toàn bộ sản phẩm nhập khẩu vào Mỹ từ Trung Quốc, Mexico, Canada, ngay khi nhậm chức vào ngày 20/1 năm sau.

Theo đó, ông Trump “ký tất cả giấy tờ cần thiết để áp mức thuế 25% với Mexico và Canada, áp dụng với toàn bộ sản phẩm họ xuất khẩu sang Mỹ”. Đây là một phần trong loạt sắc lệnh hành pháp đầu tiên.

Ông Trump cũng tuyên bố áp mức thuế bổ sung 10% với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.

Trước đó, ông Trump đặc biệt chú ý đến Mexico cũng như Trung Quốc khi tuyên bố hồi đầu tháng 11 rằng ông sẽ áp dụng mức thuế rất cao, từ 25% đến 100% đối với các sản phẩm được sản xuất ở phía nam biên giới và lên tới 60% đối với Trung Quốc. Mục tiêu là nhằm giảm thâm hụt thương mại, hạ giá thực phẩm và tạo việc làm tại Mỹ.

Trong chiến dịch tranh cử tại Savannah, bang Georgia hồi tháng 9, ông Trump thề sẽ "di dời toàn bộ các ngành công nghiệp" đến Mỹ. "Bạn sẽ thấy một cuộc di cư hàng loạt của ngành sản xuất từ ​​Trung Quốc đến Pennsylvania, từ Hàn Quốc đến Bắc Carolina, từ Đức đến ngay tại Georgia".

Tuy nhiên, việc “hồi hương” sản xuất về Mỹ, theo các chuyên gia Forbes, khó có thể xảy ra. Thay vào đó, sản xuất có xu hướng chuyển từ Trung Quốc sang các quốc gia khác, đặc biệt là Việt Nam.

“Nếu trước đây hàng hóa được sản xuất tại Trung Quốc, bây giờ sẽ được sản xuất tại Việt Nam,” Jason Miller, giáo sư quản lý chuỗi cung ứng tại Đại học bang Michigan, chia sẻ với Forbes. Và “sản xuất đó sẽ không quay trở lại Mỹ.”

Rất nhiều đánh giá của các chuyên gia gần đây cho rằng, Việt Nam được hưởng lợi lớn từ chính sách của Donald Trump, nhờ chi phí lao động thấp, vị trí địa lý gần Trung Quốc và các hiệp định thương mại tự do (FTA), đặc biệt với Liên minh châu Âu (EU). Hiện trong khu vực chỉ có Việt Nam và Singapore có FTA với EU.

Cơ hội cho Việt Nam bứt phá?

Trong nhiệm kỳ 1 của ông Trump, theo Forbes, nhiều tập đoàn lớn như Apple, Foxconn, Intel… đã chuyển sản xuất sang Việt Nam.

Và chỉ 2 tháng trước, SpaceX của tỷ phú Elon Musk cũng đã công bố khoản đầu tư 1,5 tỷ USD vào Việt Nam. Ngay cả Trump Organization cũng đã có kế hoạch, với một thỏa thuận bất động sản hạng sang trị giá 1,5 tỷ USD đầu tư tại Hưng Yên.

Việt Nam đang ở vị thế thuận lợi để hưởng lợi nhiều hơn từ chính quyền mới của ông Trump, đặc biệt nếu chính quyền ông Trump đẩy nhanh tinh giản các quy định đối với các doanh nghiệp Mỹ.

Cũng theo Forbes, Việt Nam có một số lợi thế so với các đối thủ trong khu vực, như Ấn Độ. Trước tiên là khả năng nhanh chóng đưa ra các chính sách thân thiện với doanh nghiệp. Ngoài ra, Việt Nam có vị trí địa lý thuận lợi và nhiều cảng biển lớn, nằm ngay gần Trung Quốc, giúp cho hoạt động thương mại và hậu cần trở nên dễ dàng hơn. 

Việt Nam cũng có quy định mới cho phép doanh nghiệp mua năng lượng xanh từ các nhà sản xuất điện mặt trời, thay vì thông qua công ty điện lực nhà nước truyền thống. Đây là điều mà nhiều tập đoàn lớn của Mỹ đánh giá cao.

Hơn thế, tăng trưởng GDP của Việt Nam cao nhất khu vực Đông Nam Á, trung bình 6,2% mỗi năm.

Một điểm đáng chú ý là khi các tập đoàn lớn đến Việt Nam thì sẽ có làn sóng các doanh nghiệp khác đến theo. Nếu Apple sản xuất tại Việt Nam thì sẽ có rất nhiều nhà cung cấp khác muốn gần gũi với Apple. Và khi đó, thay vì sản xuất giày dép và dệt may, Việt Nam có lợi thế chuyển dịch dần sang các lĩnh vực khác như: công nghệ sinh học, trí tuệ nhân tạo (AI) và chất bán dẫn.

Nếu như những năm 90 của thế kỷ trước Việt Nam nổi tiếng về sản xuất giày dép và dệt may cho các tập đoàn đa quốc gia nước ngoài như Nike và Adidas thì gần 2 thập kỷ qua Samsung, LG, Intel đã có mặt. Làn sóng đầu tư tỷ USD của các tập đoàn lớn đã kéo các nhà cung cấp nhỏ hơn vào Việt Nam.

Và kết quả là xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ tăng mạnh, với sản lượng hàng điện tử nhập khẩu từ Việt Nam vào Mỹ gần gấp đôi từ 2018 đến 2019. Nhiều tập đoàn lớn như Lego, Amazon, Maersk đã tăng cường đầu tư vào Việt Nam…

Trong thời gian tới, các ngành được dự báo sẽ hưởng lợi nhiều hơn sẽ là: công nghệ cao, logistics và năng lượng sạch…

Với xu hướng dịch chuyển làn sóng FDI lớn hơn, tập trung vào các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, đặc biệt dưới thời ông Trump nhiệm kỳ 2, Việt Nam được đánh giá là quốc gia được hưởng lợi lớn, nhờ khả năng thích ứng nhanh, hạ tầng phát triển và sự ủng hộ từ cả doanh nghiệp quốc tế lẫn trong nước.

Đây là cơ hội để Việt Nam thực hiện mục tiêu dài hạn, trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.