Ngành Kiểm sát cần tăng cường kiểm soát quyền lực để phòng, chống tham nhũng

Sáng 28/12, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao tổ chức Hội nghị triển khai công tác năm 2023. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc dự và phát biểu chỉ đạo hội nghị.

Năm 2022, tình hình an ninh, chính trị của cả nước được bảo đảm, nhưng tình hình tội phạm vẫn có những diễn biến phức tạp...

Ngành kiểm sát đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng đấu tranh, phát hiện, khởi tố mới 86.756 vụ án hình sự, tăng 2,4% so với năm 2021. Đáng chú ý, ngành đã xác định chống oan, sai, chống bỏ lọt tội phạm và chống tham nhũng, tiêu cực là nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu. 

Viện trưởng Viện KSND Tối cao Lê Minh Trí yêu cầu toàn ngành tiếp tục nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra, truy tố. Nâng cao chất lượng và kỹ năng tranh tụng của kiểm sát viên tại các phiên tòa; thực hiện nghiêm các nguyên tắc của pháp luật hình sự, tố tụng hình sự, trong đó chú trọng nguyên tắc “suy đoán vô tội”, không làm oan sai, không bỏ lọt tội phạm.

Quá trình giải quyết vụ án chú trọng phát hiện, điều tra, thu thập chứng cứ vật chất để buộc tội, khi các đối tượng khai nhận hành vi phạm tội phải khẩn trương, kịp thời kiểm tra, củng cố, chuyển hóa thành các chứng cứ vật chất để kết hợp chứng minh tội phạm bảo đảm chặt chẽ, đúng pháp luật.

Viện trưởng Viện KSND Tối cao đã trực tiếp chỉ đạo công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế, chức vụ thuộc diện BCĐ Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo.

Trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc giải quyết vụ án hình sự, toàn ngành đã thực hành quyền công tố, kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết 144.487 nguồn tin về tội phạm (tăng 5,3%); ban hành 119.643 văn bản yêu cầu cơ quan điều tra kiểm tra, xác minh nguồn tin về tội phạm (tăng 9,6%); trực tiếp kiểm sát việc giải quyết nguồn tin về tội phạm 1.602 cuộc tại cơ quan điều tra (tăng 14%)…

Kết quả, đã yêu cầu khởi tố 568 vụ án; ra quyết định hủy 83 quyết định không khởi tố vụ án, quyết định khởi tố vụ án không đúng pháp luật; trực tiếp ra 23 quyết định khởi tố vụ án và yêu cầu cơ quan điều tra tiến hành điều tra.

Năm 2022, một số Viện KSND cấp tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra, tòa án nhân dân cùng cấp phát hiện, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án lớn, phức tạp về tham nhũng, kinh tế, chức vụ, như viện KSND các tỉnh, thành: Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Đồng Nai, An Giang...

Ngành kiểm sát đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tố tụng tăng cường các biện pháp nhằm thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án tham nhũng, kinh tế, chức vụ…

Ngành kiểm sát cần chủ động kiểm soát quyền lực

Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc biểu dương, đánh giá cao những nỗ lực cố gắng và những đóng góp quan trọng của ngành KSND đối với thành tựu chung của đất nước trong năm 2022.

Công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc giải quyết các vụ án hình sự, chống oan, sai và chống bỏ lọt tội phạm tiếp tục được chú trọng, chủ động và thực hiện tốt hơn. Toàn ngành tiếp tục nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra, truy tố; nâng cao chất lượng và kỹ năng tranh tụng của kiểm sát viên tại các phiên tòa.

Thực hiện nghiêm các nguyên tắc của pháp luật hình sự, tố tụng hình sự, thận trọng, không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự, khoan hồng với những người ăn năn hối cải, tích cực khắc phục hậu quả, bồi thường thiệt hại.

Đã thực hiện đồng bộ các biện pháp quyết liệt đấu tranh, xử lý kịp thời, nghiêm minh nhiều vụ án trọng điểm về tham nhũng, kinh tế, chức vụ như các vụ án xảy ra tại Công ty Việt Á và các địa phương có liên quan, Công ty AIC, Tập đoàn FLC, Công ty Tân Hoàng Minh, Công ty Vạn Thịnh Phát...; nâng cao tỷ lệ thu hồi tài sản và khắc phục hậu quả thiệt hại.

Ngành kiểm sát chủ động nghiên cứu, đề xuất với Đảng, Nhà nước những giải pháp tăng cường năng lực của ngành. Qua đó, tiếp tục nâng cao vị thế, vai trò và uy tín của ngành trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, nhất là tội phạm về tham nhũng, kinh tế, chức vụ. 

Nâng cao hơn nữa vai trò của Cơ quan điều tra của Viện KSND Tối cao để khởi tố, điều tra hành vi xâm phạm hoạt động tư pháp, hành vi tham nhũng, chức vụ xảy ra trong hoạt động tư pháp theo đúng quy định. Qua đó, làm tốt vai trò của viện KSND trong cơ chế phân công, phối hợp và kiểm soát quyền lực tư pháp dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng.

Chủ tịch nước cho rằng, ngành KSND tiếp tục nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp.

Tăng cường hơn nữa vai trò, trách nhiệm công tố, gắn công tố với hoạt động điều tra ngay từ giai đoạn đầu tiên của tố tụng hình sự, thực hiện tốt các nguyên tắc tố tụng trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ, như nguyên tắc suy đoán vô tội, đảm bảo chặt chẽ, trọng chứng hơn trọng cung; không để oan sai, bỏ lọt tội phạm; vừa đảm bảo xử lý nghiêm kẻ chủ mưu, vụ lợi, đồng thời đảm bảo tính nhân văn, thuyết phục.

Chủ tịch nước lưu ý, xác định con người là yếu tố quyết định, công tác cán bộ là “then chốt của then chốt” nên ngành kiểm sát cần tập trung tiếp tục sắp xếp cơ cấu tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, phân công và sử dụng hợp lý, hiệu quả biên chế cán bộ hiện có; tiếp tục siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong thực thi công vụ để nâng cao chất lượng hoạt động của ngành. 

Mặt khác, ngành cần tiếp tục chủ động, tích cực xây dựng, hoàn thiện thể chế; hoàn thiện cơ chế tăng cường trách nhiệm công tố trong giải quyết các vụ án hình sự. Tăng cường kiểm soát quyền lực để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động tư pháp nói chung và quyền quyết định việc buộc tội của viện kiểm sát nói riêng.