Những tiêu cực ở ngành đăng kiểm và đòi hỏi giám sát 'bôi trơn'

Hơn một tháng trước, khi Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cùng một loạt thuộc cấp bị bắt do nhận hối lộ. 33 trung tâm đăng kiểm trên cả nước tạm thời đóng cửa phục vụ công tác điều tra, riêng Hà Nội có tới 11 cơ sở. Tình trạng đăng kiểm xe cơ giới trở nên quá tải.

Thực tế chưa bao giờ người dân Thủ đô hay ở một số tỉnh phải xếp hàng từ đêm, ăn mì tôm, ngủ trên xe từ tối hôm trước để chờ đăng kiểm. Có những chủ phương tiện lái xe qua 3 tỉnh, thành phố tới 5 trung tâm mà không thể đăng kiểm được. 

Thời điểm đó, lãnh đạo Sở GTVT tỉnh Bắc Ninh cho biết, lượng xe ngoại tỉnh, chủ yếu xe biển Hà Nội đổ về đăng kiểm khá đông. Địa phương tính đã đến phương án mua thiết bị công nghệ về bấm số điện tử nhằm hỗ trợ người dân không phải chờ đợi. Tuy nhiên, phương án này cũng bất khả thi khi nhiều chủ phương tiện chấp nhận chờ ngay trước cổng trung tâm đăng kiểm, có bấm số cũng không thể đưa xe vào.

Tương tự tại Hà Nam, ngay thời điểm chủ xe phải rồng rắn xếp hàng, giám đốc một trung tâm đăng kiểm nói, không thể áp dụng hình thức đặt lịch hẹn online. Bởi vì, đa phần chủ xe xác định đến là làm nên cố chờ bằng được ngay cửa trung tâm. Do đó, giả sử khách hàng có gọi điện đặt trước nhưng các xe chờ sẵn đã kín cổng thì cũng không có đường vào. 

Nhận thấy những tồn tại này, Cục Đăng kiểm đã chỉ đạo Phòng Kiểm định xe cơ giới phát triển phần mềm đăng ký lịch hẹn kiểm định từ xa, cho phép đặt lịch kiểm định trên cả nền tảng website và mobile app (IOS và Android).

Ngày 12/1, Cục Đăng kiểm đã đưa vào vận hành thí điểm hệ thống website và phần mềm Trung tâm đăng kiểm (ttdk.com.vn) về đăng ký lịch hẹn kiểm định. 136 trung tâm đăng kiểm ở 53 tỉnh, thành phố thực hiện thí điểm. 

Tính đến hết ngày 6/2, hệ thống ghi nhận 3.508 khách hàng đăng ký tài khoản để đặt lịch kiểm định, 2.028 lịch hẹn được thực hiện thành công. 

Trao đổi với VietNamNet, CEO & Founder Công ty Công Nghệ AN VUI Phan Bá Mạnh cho rằng, dưới góc độ của một người làm công nghệ, vấn đề tiêu cực xảy ra tại một số trung tâm đăng kiểm hoàn toàn có cơ hội để hạn chế từ rất sớm nếu ứng dụng công nghệ thông tin. 

Việc chậm đưa ứng dụng công nghệ thông tin trong việc tiếp nhận hồ sơ đăng kiểm để xảy ra tình trạng quá tải gây bức xúc cho người dân. Trong khi, nếu đưa công nghệ vào hoạt động đăng kiểm sẽ mang lại nhiều lợi ích.

Thứ nhất, công nghệ giúp giảm áp lực cho các trung tâm đăng kiểm nhờ vào hệ thống đăng ký lịch đăng kiểm online, tránh tình trạng quá tải ở một số trung tâm vì người dân sẽ đăng ký trước. 

Hệ thống sẽ cảnh báo cho người dân biết số lượng đơn đăng ký đăng kiểm đã xếp lịch trong ngày, đồng thời gợi ý những trung tâm đăng kiểm khác có số lượng người đăng ký ít hơn.

“Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho người dân sắp xếp công việc, bố trí thời gian để đến đăng kiểm, giảm bớt thời gian xếp hàng, đồng thời phân tải áp lực cho các trung tâm đăng kiểm. Như vậy, giải quyết được những bức xúc lớn cho người dân trong thời gian vừa qua về việc chờ đợi quá tải”, ông Phan Bá Mạnh cho hay.

Khẳng định, công nghệ không phải là cây đũa thần để giải quyết mọi việc, nhưng theo ông Mạnh, công nghệ là công cụ để giúp hỗ trợ công tác quản lý và điều hành chặt chẽ hơn.

Theo đó, ứng dụng công nghệ kết hợp với quy trình và pháp lý chuẩn sẽ xử lý được yêu cầu đặt ra: Minh bạch hóa thông tin, giám sát sự liêm chính của cán bộ đăng kiểm.

Cụ thể, nếu hệ thống camera được lắp đặt tại các trung tâm đăng kiểm có kết nối đồng bộ, được truyền dữ liệu về Cục theo thời gian thực sẽ theo dõi được toàn bộ quá trình test một phương tiện và kết quả của máy báo.

Như thế, công nghệ thông tin sẽ giám sát được việc gian lận, bỏ qua các lỗi của xe khi đăng kiểm… Cán bộ đăng kiểm sẽ không dám nhận hối lộ để bỏ qua những sai phạm. 

Ông Mạnh thẳng thắn chỉ ra rằng, đến thời điểm này, sau khi hàng loạt các sai phạm được phát hiện và xử lý, Cục Đăng kiểm mới nghĩ đến việc đưa công nghệ vào để quản lý, điều hành là quá muộn.

Tuy nhiên, dù muộn còn hơn không, bởi vì chuyển đổi số đang trở thành xu hướng bắt buộc của nhiều ngành nghề khác nhau chứ không riêng lĩnh vực đăng kiểm. 

“Thời điểm này cần triển khai nhanh chóng, chắc ở từng khâu thì chắc chắn lĩnh vực đăng kiểm sẽ có nhiều chuyển biến tích cực”, ông Phan Bá Mạnh nói.