TP.HCM khó bồi thường khi thu hồi nhà nhiều hộ, nhiều tầng

Giá bồi thường chưa sát với thị trường

Thời gian qua, khi thực hiện một số dự án đầu tư có bố trí vốn năm 2023, một số quận - huyện tại TP.HCM gặp khó khăn trong việc tính bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất đối với các trường hợp nhà nhiều hộ, nhiều tầng. 

Đơn cử như dự án mở rộng Trường tiểu học Nguyễn Trực, P.1. Q.8. Để thực hiện dự án này, UBND Q.8 sẽ phải thu hồi nhà đất tại số 338 Dương Bá Trạc với diện tích đất hơn 4.590m2. 

Trên khu đất này có công trình với diện tích xây dựng hơn 150m2, là nơi sinh sống của 7 hộ dân. Ngoài ra, còn có một nhà xưởng của Công ty CP Điện máy TP.HCM. 

Theo UBND Q.8, qua pháp lý thu thập từ những hộ dân cho thấy, Công ty CP Điện máy TP.HCM đã bố trí nơi ở cho các hộ dân sai thẩm quyền, sai công năng từ năm 1990. 

Nơi ở của 7 hộ dân này là công trình gồm 1 trệt, 1 lầu có lối đi riêng và nằm tách biệt với nhà xưởng. Vì gặp khó trong việc tính bồi thường nên UBND Q.8 đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) TP.HCM hướng dẫn hệ số phân tầng để làm cơ sở bồi thường cho các hộ dân. 

Tương tự, dự án xây mới Trường THCS Nguyễn Tất Thành, P.13, Q.4 cũng đang gặp vướng mắc về việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của từng trường hợp bị ảnh hưởng khi thu hồi đất tại các chung cư cũ nhiều tầng, nhiều hộ. 

Theo UBND Q.4, việc áp dụng đơn giá đất phân bổ theo tầng để tính giá đất phân bổ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo tầng là không phù hợp với giá thị trường. Cụ thể, đơn giá đất phân bổ đến tầng 4 chỉ có 8,9 triệu đồng/m2. 

Khi được lấy ý kiến về dự thảo chính sách và phương án bồi thường tại dự án này, đa số các hộ dân đều không đồng thuận với việc áp dụng đơn giá phân bổ theo tầng. 

UBND Q.4 đã kiến nghị UBND TP.HCM xem xét không áp dụng đơn giá phân bổ theo tầng khi tính bồi thường, hỗ trợ về đất cho các hộ dân tại các công trình nhiều hộ, nhiều tầng. 

Trao quyền tự quyết cho địa phương

Cùng với việc bồi thường khi thu hồi nhà nhiều hộ, nhiều tầng, Sở TN&MT TP.HCM cũng vừa có cuộc họp với các sở, ngành và UBND một số quận - huyện để gỡ vướng khi bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với nhà chung cư bị hư hỏng, xuống cấp. 

Theo Sở TN&MT, hiện không có quy định về hệ số điều chỉnh giá đất áp dụng cho nhà nhiều hộ, nhiều tầng. 

Trong khi đó, hệ số điều chỉnh giá trị sử dụng của nhà ở cũ thuộc sở hữu Nhà nước tại Thông tư 19/2016 của Bộ Xây dựng có quy định hệ số điều chỉnh giá trị sử dụng đối với nhà ở nhiều tầng nhiều hộ ở cấu trúc kiểu căn hộ. 

Theo đó, hệ số điều chỉnh giá trị sử dụng nhà được phân theo tầng, như: Tầng 1 áp dụng hệ số 1.0; tầng 2 hệ số 0.8; tầng 3 hệ số 0.7; tầng 4 hệ số 0.6;...

Theo Sở TN&MT, thực tiễn và quy định khi xác định giá đất theo giá thị trường thì việc áp dụng hệ số phân bổ theo tầng như trên không phù hợp với giá thị trường từng căn hộ. 

Để giải quyết vấn đề này, các đơn vị tư vấn xác định giá đất và UBND quận - huyện đề xuất giá thị trường của từng căn hộ theo vị trí để tính bồi thường, hỗ trợ, tức không áp dụng hệ số. 

Nhằm đảm bảo quyền lợi, tạo điều kiện để người dân có chỗ ở mới bằng hoặc tốt hơn chỗ ở cũ cũng như hạn chế khiếu nại, khiếu kiện, Sở TN&MT TP.HCM cho rằng cần phải xác định giá trị căn hộ người dân đang sử dụng theo sát giá thị trường để tính bồi thường, hỗ trợ. 

Hiện nay, giá đất cụ thể để tính tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã có chủ trương ủy quyền cho UBND cấp quận - huyện quyết định. Ngoài ra, giá căn hộ chung cư bố trí tái định cư đã được UBND TP.HCM phân cấp, phân công cho UBND quận - huyện phê duyệt. 

Trên cơ sở đó, Sở TN&MT kiến nghị UBND TP.HCM xem xét, chấp thuận chủ trương giao UBND quận – huyện thuê đơn vị tư vấn để thực hiện thẩm định, phê duyệt giá từng căn hộ cụ thể, làm căn cứ để tính bồi thường, hỗ trợ cho người dân.